(زیارتگاه شاه‌زاده محمد)

(زیارتگاه شاه‌زاده محمد)
در انتهای شمالی خاک طرهان در دامنه کوههای «تت»‌و «درامار» یا درانبار کنار رودخانه سیمره گنبد و مقبره «شاه محمد»‌واقع شده است سبک ساختمان طاق آن عیناً شبیه طاق مسجد جامع بروجرد است. با این کیفیت که اصل بنا چهار گوش ساخته شده است، سپس در محلی که طاق شروع می‌شود هر ضلع به دو قسمت تقسیم می‌گردد. بعد ساقه هشت ضلعی به ارتفاع یک متر ساخته شده و در دیوار هر ضلع کاشی کاری مشبک کار گذاشته شده است.
بر روی هشت ضلعی طاق اصلی زده شده است. گنبد آن دو جداره بوده است که اکنون گنبد زیرین باقی است.
گلدسته های استوانه ای شکل که در انتهای هر یک تزئینات آجری بکار رفته موجود می‌باشد. تاریخ بنای آن 1322 هجری قمری می‌باشد و بر سنگی که بر دیواره شرقی مقبره نصب شده است هفت سطر نوشته شده که متن آنها چنین است:
1-در عهد سلطان عادل بیقرین، شاه اسلام پناه مظفرالدین.
2-غلام آستان، حسین نیک نژاد این دو گلدسته را بنام نهاد.
3-از برای آشکار شدن دین رسول، خصوصاً شیر حق زوج بتول.
4-این آستان آل رسول، انشاء الله به نزد حق افتد قبول
5-این بارگاه ابن موسی، محمد، بدنیا و عقبی شفیع
6-تاریخ، شهر ربیع‌الاول سنه 1322 این دو گلدسته را غلام حسین بک پشت کوهی ساخت.
اندازه کفش کن 6*8 متر است در اصلی مقبره شمالی است و اندازه هر لنگه در حدود 60*110 سانتیمتر است. روی هر دو لنگه در روکشی از مقبره دیده می‌شود که بر هریک آیات و اشعاری با خط نستعلیق بصورت برجسته نوشته شده و سطح در و فواصل خطوط را با نقاشی منظم و ریزه کاریهای بسیار جالب توجه سپر کرده‌اندو بر حاشیه آنها چند بیت از مرثیه مشهور «محتشم کاشانی» نیز با خط نستعلیق نوشته شده است. بر روی دو لنگه در نام واقف و سازنده آن نیز چنین آمده است.
1-وقف حضرت زهرا نمود
2-مرحوم محمد قلی خان پشت کوهی نام هنرمند و سازنده درهاست. محمدحسین قلمزن درهای کرمانشاهی است. این درها در سال 1326 هجری ساخته شده‌اند.
برابر شجره‌ایکه بنقل از کتاب «تحفه الازهار»‌تألیف ضامن بن شد قم المهونی الحسینی استخراج و تهیه گردیده نام و کنیه شاه محمد چنین آمده است.
(محمد الزاهد ابن ابی جعفر، احمد الزاهد بن تاج الدین ابراهیم المجاب ین محمد العابدین الامام موسی الکاظم علیه السلام و قبره فی لرستان علی مای سیمره و یعرف «بشاه محمد»
غیر از این شجره دیگری در دست نیست ولی در کتاب آثار باستانی لرستان تألیف حمید ایزدپناه آمده که مؤلف نگارنده سنگ مقبره را شخصاً دیده که نوشته شده بود (هذا قبر محمد بن احمد)
مقبره شاه محمد زیارتگاهی مهم برای مردمان لرستان و بلکه اکثر نقاط ایران می‌باشد که با اعتقاد فراوان به آستان بوسی او می‌روند.

پیشینه تاریخی کوهدشت

پیشینه تاریخی کوهدشت-پیشینه تاریخی کوهدشت

کوهدشت در قدیم به قوتل (قتیل-قتل) و عمله معروف بوده است. قتیل یک کلمه ترکی مغولی است و آن محلی است برای استراحت اردو یا لشگرگاه یا اردو به معنی امرا و لشکریانی که بر در سراپرده قیتول پادشاهی جمع شده‌اند و اثری از شاه را نمی‌یابند و کلمه قیتال هم یک کلمه عربی مصری است به معنی کارزار کردن و محلی برای کارزار است. عمله در قدیم به اطرافیال و خانواده‌های خان که با او ییلاق و قشلاق می‌کردند اطلاق می‌شدو عمله به معنای حاکمان می‌باشد نتیجه می‌گیریم چون در این مکان دو حاکم مستقر بوده یا اینکه اطرافیان آن حاکمان به عمله شهرت داشتند پس کوهدشت به قوتل معروف شده است.
در نوشته‌های مورخین و جغرافی نویسان قرن چهارم از این منطقه به اسامی «کوردشت». «کوزدشت» «کوذشت» یاد شده است. مسعودی در التنبیه الاشراف از این شهر نام برده و یکی از مناطقی که در جریان قیام بابک خرمدین علیه خلافت عباسی او را یاری کرده‌اند و نهضت او را حمایت کرد‌ه‌اند لرستان و همین منطقه کوهدشت بوده‌ است.
حمدا… مستوفی نیز از کوهدشت نام برده است و می نویسد «کوزشت شهری بزرگ بوده است و اکنون خراب است» با توجه به این باید گفت در گذشته شهری به نام کوهدشت در این منطقه بوده و با گذشت زمان خراب شده است و بقایایی از آن هم بر جای نمانده است. لازم به ذکر است که بافت کنونی آن در این شهرستان به دوره رضاشاه و طرح اسکان عشایر بر می‌گردد که پس از آن طوایف گردهم آمدند هستة اولیه شهر ریخته شد

عاشورای حسینی برتمام شیعیان تسلیت باد.